رقابت نوظهور میان ایالات متحده و چین در زمینه هوش مصنوعی عمومی (AGI) ممکن است با تحول سیاستی بزرگی روبه‌رو شود، زیرا کمیسیون بازنگری اقتصادی و امنیتی ایالات متحده و چین (USCC) در آخرین گزارش خود به کنگره، ابتکاری به سبک پروژه منهتن و محدودیت‌هایی بر ربات‌های انسان‌نما را پیشنهاد کرده است.
گزارش سالانه این کمیسیون که در نوامبر ۲۰۲۴ منتشر شد، ۳۲ توصیه را ارائه داد که می‌تواند به‌طور اساسی نحوه تعامل این دو کشور را تغییر دهد، و هوش مصنوعی در کانون فصل جدیدی از رقابت استراتژیک قرار گرفته است.
ایالات متحده و چین: جهش به سوی AGI و کنترل فناوری‌های کلیدی
در قلب این گزارش پیشنهادی جاه‌طلبانه قرار دارد: ایجاد برنامه‌ای با حمایت دولت برای توسعه AGI – سیستم‌های هوش مصنوعی که می‌توانند توانایی‌های شناختی انسان را تقلید کرده و حتی از آن فراتر روند.
با این حال، این توصیه تنها بخشی از پازل بزرگ‌تر فناوری است که شامل کنترل صادرات، غربالگری سرمایه‌گذاری و سیاست‌های تجاری جدید برای حفظ برتری‌های فناوری ایالات متحده می‌شود.
ابتکار پیشنهادی AGI قراردادهای چندسالانه‌ای را به شرکت‌های پیشرو در حوزه هوش مصنوعی، ارائه‌دهندگان خدمات ابری و اپراتورهای مراکز داده ارائه خواهد داد. این برنامه با بالاترین اولویت وزارت دفاع، یعنی رتبه‌بندی «DX» – که معمولاً برای پروژه‌های امنیت ملی حیاتی رزرو شده – پشتیبانی می‌شود.
این سطح از دخالت دولت در توسعه هوش مصنوعی، یادآور فوریت دیده‌شده در رقابت‌های فناوری گذشته است و سؤالات مهمی را درباره نقش مداخله دولت در صنعتی که عمدتاً توسط نوآوری بخش خصوصی هدایت می‌شود، مطرح می‌کند.
توصیه‌های متمرکز بر فناوری این کمیسیون فراتر از هوش مصنوعی است. پیشنهادات قابل‌توجه شامل محدودیت واردات ربات‌های انسان‌نمای خودکار ساخت چین با قابلیت‌های پیشرفته در مهارت، حرکت و هوش است.
این گزارش همچنین محصولات زیرساختی انرژی با قابلیت‌های نظارت از راه دور را هدف قرار داده که نشان‌دهنده نگرانی‌های رو به رشد درباره فناوری‌های متصل در زیرساخت‌های حیاتی است. گزارش با توصیه به نظارت قوی‌تر بر انتقال فناوری و جریان‌های سرمایه‌گذاری، بر کنترل‌های صادراتی موجود در فضای نیمه‌هادی‌ها تکیه دارد.
این در حالی است که چین با وجود محدودیت‌های بین‌المللی، به توسعه قابلیت‌های داخلی تولید تراشه ادامه می‌دهد. کمیسیون پیشنهاد ایجاد یک دفتر سرمایه‌گذاری خارجی را داده است که از انتقال سرمایه و تخصص ایالات متحده به پیشرفت قابلیت‌های فناوری چین در بخش‌های حساس جلوگیری کند.
بازسازی روابط تجاری و جریان‌های سرمایه‌گذاری
شاید مهم‌ترین توصیه این گزارش، حذف وضعیت روابط تجاری عادی دائمی (PNTR) چین باشد – حرکتی که می‌تواند زنجیره تأمین فناوری و جریان‌های تجاری را که دهه‌ها صنعت فناوری جهانی را تعریف کرده‌اند، بازسازی کند. این توصیه اذعان دارد که اکوسیستم‌های فناوری ایالات متحده و چین تا چه حد در هم تنیده شده‌اند، اما پیشنهاد می‌دهد که این وابستگی متقابل اکنون ممکن است بیش از منفعت، ریسک به همراه داشته باشد.
شفافیت داده‌ها موضوع کلیدی دیگری است، با توصیه‌هایی برای گسترش الزامات گزارش‌دهی درباره سرمایه‌گذاری‌ها و انتقال فناوری. کمیسیون خواستار ردیابی بهتر سرمایه‌گذاری‌هایی است که از طریق نهادهای برون‌مرزی جریان می‌یابند و به یک نقطه کور قابل‌توجه در مکانیزم‌های نظارتی کنونی پرداخته است.
انتشار این گزارش در مقطع حساسی از توسعه فناوری رخ داده است. تلاش چین برای خودکفایی در فناوری‌های حیاتی و ابتکار «نیروهای مولد با کیفیت جدید» آن، عزم پکن برای رهبری در فناوری‌های نسل بعدی را نشان می‌دهد. در همین حال، قابلیت‌های هوش مصنوعی و پیشرفت‌ها در محاسبات کوانتومی، سطح رقابت فناوری را بالا برده‌اند.
با این حال، توصیه‌های کمیسیون با چالش‌های عملی روبه‌رو است. دستیابی به AGI همچنان یک چالش علمی پیچیده است که ممکن است بدون توجه به سطح بودجه، نتایج سریعی به همراه نداشته باشد. علاوه بر این، محدودیت‌ها بر انتقال فناوری و سرمایه‌گذاری می‌تواند پیامدهای ناخواسته‌ای برای شبکه‌های نوآوری جهانی داشته باشد که به‌طور تاریخی به نفع هر دو ملت بوده‌اند.
در صورت اجرایی شدن این توصیه‌ها، صنعت فناوری ممکن است نیاز به هدایت در چشم‌انداز نظارتی پیچیده‌تری داشته باشد. شرکت‌ها با الزامات جدید انطباق برای سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی، انتقال فناوری و پروژه‌های تحقیقاتی مشترک مواجه خواهند شد.
چالش‌ها و پیامدهای آینده
اثربخشی اقدامات پیشنهادی احتمالاً به هماهنگی با متحدان و شرکایی بستگی دارد که قابلیت‌ها و نگرانی‌های فناوری مشابهی دارند. این گزارش با توصیه به رویکردهای چندجانبه در کنترل صادرات و غربالگری سرمایه‌گذاری، این موضوع را به رسمیت می‌شناسد.
رقابت فناوری ایالات متحده و چین وارد مرحله جدیدی شده است که در آن سیاست‌های دولتی ممکن است نقش مستقیم‌تری در شکل‌دهی به توسعه ایفا کنند. اینکه این رویکرد نوآوری را تسریع کند یا مانع آن شود، هنوز مشخص نیست، اما صنعت فناوری باید برای نظارت و تنظیم بیشتر همکاری‌های فناوری بین‌المللی آماده شود.
